1502 Soedan

Foto: Donna in Soedan

21/2/15: Trinkitat harbour. Een gunstige wind brengt ons tot in Soedan. Onze vreugde dat we het onveilige Eritrea zonder problemen zijn gepasseerd verdwijnt snel wanneer we benaderd worden door een groepje militairen in Soedan. We moeten hen naar hun basis volgen. Ze escorteren ons de baai in, en daar moeten we blijven tot nader orde. Waarom we niet verder mogen varen? Ik weet het nog steeds niet. Communicatie was trouwen heel moeilijk. Hun Engels is barslecht. Ik zeg dat ik mijn ambassade zal contacteren. Deze truc had al eerder gewerkt, maar hier maakte ik er niet veel indruk mee. Trouwens, buiten deze militaire basis, die bestaat uit wat tenten en vervallen barakken zonder deuren is er niets. Zeker geen ‘harbour’ en dus ook geen communicatiemiddelen. Elke keer ze langszij Donna komen maken ze een lelijke kras op de romp.

Op 23/2/15 mogen we eindelijk vertrekken. Met de woorden ‘Welkom in Soedan’ wuiven de militairen ons uit. Wat een welkom. Ze waren vriendelijk, en nodigden ons uit in hun barak, we dronken thee met hen, aten hun prakjes en rookten de shisha, de waterpijp, maar ik heb toch liever dat ze minder vriendelijk zijn, en ons met rust laten.

Foto: Jacques nodigt ons uit in het ‘beste’ restaurant van Sawakin

Die dag komen we de Fransman Jacques van Miss Cat tegen. Hij ligt geankerd tussen de koraalriffen, had ons zien passeren en riep ons via de VHF op. “Kom naast me liggen” stelt hij voor, en leidt ons met zijn dinghy doorheen de riffen. Hij sprong een gat in de lucht toen Donna in zicht kwam. Ik was het 2e jacht dat hij hier in 3 jaar tijd had gezien. In de zomer verdient hij zijn geld met het charteren van zijn boot in de Middellandse Zee. Al 11jaar hij komt overwinteren in de Rode Zee. Vroeger had hij ook hier zijn klanten, maar in Europa zijn de mensen wat ‘afkeriger’ geworden ten opzichte van al de moslimlanden, zo zegt hij. Hij heeft zijn cliënteel de voorbije jaren met 90% zien dalen, en moet nu alles in de Middellandse Zee verdienen. Ik doe hem mijn verhaal van de militairen. Hij moet lachen, hij zelf werd 9 dagen! vast gehouden. Hij hangt geen fleurig beeld op van Soedan. Het wordt met een ijzeren hand bestuurd, is nog steeds in oorlog met Egypte en Eritrea, en de 1,5miljoen doden in het zuiden, en de 200.000 doden in Darfur zijn nog niet vergeten. De relaties met Uganda, Kenia en Ethiopië liggen beneden het vriespunt. De mensen zijn heel vriendelijk, maar de overheid trekt op niets, zegt hij. Iemand vast houden is hier dood normaal, en of dat nu wel of niet strookt met de mensenrechten, wie zou daar van wakker liggen. Het is ongeveer nog het enige land ter wereld waar de overheid oogluikend nog slavernij toelaat. Soedan heeft trouwens net zoals vele andere islamitische landen de universele verklaringen van de rechten van de mens niet ondertekend. Zij hebben de Islamitische verklaringen van de mensenrechten en de Cairo verklaringen getekend. Veel van de mensenrechten die voor ons tamelijk fundamenteel zijn, zoals de vrijheid van meningsuiting of het recht om van godsdienst te veranderen, staan daar niet in. In de Cairo verklaringen staat een vage zin die zegt dat ‘iedereen het recht heeft om zich te uiten voor wat hij denkt dat juist is als het overeenkomt met de normen van de islamitische sharia’. De Soedanese Mariam Yahia Ibrahim Ishag, die met een christen wilde huwen is door de internationale druk aan de doodstraf kunnen ontsnappen.

Foto: Sawakin, de belangrijkste vissershaven van het land

Dit is Soedan, niet meteen de plaats waar je op vakantie wil gaan. Ik heb er trouwens ook geen enkele toerist gezien.

De volgende dag zeilen we samen met Jacques naar Sawakin. Daar kunnen we een cruising permit bemachtigen. Met wat handtekeningen en stempels zouden de volgende contacten met militairen wat vlotter moeten gaan. Sawakin was tot Port Sudan werd gebouwd de grootste havenstad van het land, en is nu nog steeds de grootste vissershaven. Mijn mond viel open toen ik dit oude centrum van alle activiteit naderde. Er is niets meer van over. Indien de ruines er niet nog zouden staan, zou je er niets van geloven. Op de moskeeën na ligt letterlijk alles in puin. Er zijn nog een aantal oude militaire vestigingen die sterk genoeg waren om aan de tand des tijds te weerstaan.

Foto: alles ligt in puin

Sawakin is een triestige stad, en ook de vissershaven stelt niets voor. Wat er nog aan gebouwen rechtstaat werd gesponsord door hulporganisaties. Zoals de gloednieuwe vishallen. De bedoeling was dat de vissers hier hun vis verkochten, in een door de overheid gecontroleerde omgeving. Al te vaak werden mensen ziek door het gebrek aan hygiëne. De vishallen zijn mooi. We krijgen een rondleiding door Ibrahim, de directeur. Alles wat er nodig is is er, en nog veel meer. Ontwikkelingshulp heeft voor elke visser die met hen wil meewerken een volledig pakket voorzien zodat ze meteen aan de slag kunnen, op een veilige en moderne manier. Ibrahim laat ons een aantal vissersboten zien, mooie dingen, met krachtige buitenboordmotoren. Hij heeft moderne GPSsen fishfinders, om zo maar uit te delen, duur spul allemaal, ook mobiele telefoons, compleet met belwaarde, zodat vissers die op zee in de problemen geraken hulp kunnen oproepen. In zijn kast laat hij ons snijplanken zien, en prachtige inox messen. Het lijkt te mooi om waar te zijn. Er is slechts 1 probleem. De vissers willen het niet. De directeur doet zijn beklag. Het is de bedoeling dat de vissers werken volgens de normen van de vishallen, en dat willen ze niet. Ze willen op hun eigen oude traditionele manier blijven verder werken en willen van geen verandering weten.

Foto: Ibrahim toont ons een naaldthermometer, hiermee kan de temperatuur diep in de vis worden gemeten

We verlaten de vishallen met een SIMkaart, belkrediet, nieuwe snijplanken, fileermessen en decoupeermessen. “Neem het mee,” zo zegt hij, want ik geraak ze toch niet kwijt.

Foto: ook de boten (made in the Filippines) liggen troosteloos op een kandidaat visser te wachten.

De rest van Sawakin ziet er overal het zelfde uit. Ruines van ooit mooie en sterke gebouwen. Ze bewijzen dat Sawakin lang geleden toch iets was.

Foto: het enige waarvoor de nieuwe vishallen goed zijn is dat ze voor schaduw zorgen voor een groepje mannen

Saudi-Arabië veegt om de paar jaar haar land schoon van illegalen. In 2013 heeft het 33.000 mensen het land uitgezet. Die zijn veelal hier in Sawakin met de boot aangekomen. Jacques vertelt me over de grote groepen mensen die hier veelal zonder geld, omdat wat ze hadden door de Saudische politie werd gestolen, aankwamen. Het moet een gezicht geweest zijn.

Foto: Jacques heeft een vis gevangen, hier voor de militaire basis, die pas geverfd is, omdat met hoog bezoek verwacht

Foto: de keuken van het restaurant, de vis wordt versneden

Kinderen zie je op elk moment op straat. Naar school gaan is blijkbaar optioneel. Er is heel veel analfabetisme in Soedan, vooral bij vrouwen.

We zijn in Sawakin snel uitgekeken. De enige attractie is de markt, het commercieel centrum.

Foto: commercieel centrum

Je kan er bijvoorbeeld lege PET flessen kopen.

Foto: flessen te koop

Foto: graanschalen

In Soedan en langsheen de hele kuststrook van de Rode Zee is het ook gebruikelijk dat de mannen gewapend zijn. Traditioneel dragen ze zwaarden, teken van mannelijkheid. Maar meer en meer draagt men ook geweren. Indien deze lui goede dag willen zeggen zullen ze met hun wapen zwaaien. Zeilers hebben vaker skiffs zien afkomen met gewapende mannen aan boord. Dat zijn dus niet altijd piraten.

Foto: man met zwaard koopt iets op de markt

De zwaarden die ze dragen zien er trouwens prachtig uit, knap vakmanschap.

Foto: man op dromedaris

Foto: vestingspoort

Foto: een fiere Soedanees nodigt ons in zijn woning uit

We hebben het snel begrepen; Sawakin is niet de plaats waar we nieuwe proviand kunnen opdoen. Er zijn geen ATM’s, dus we kunnen geen geld uit de muur halen, diesel wordt naar goede traditie in jerrycans geleverd, en water wordt aangedragen met een ezeltje. Er is geen waterleiding in de stad, geen elektriciteit. Het is ’s nachts donker en stil in Sawakin. Ik koop van alle resterende dollars van Mike diesel, die is hier de helft goedkoper dan in Egypte.

Foto: onze waterbevoorrading

Crismae ontmoet wat Filippijnen. Ze vangen hier visjes die ze aan aquariumwinkels verkopen. Hun baas is een chinees heeft contacten over de hele wereld. De chinezen hebben trouwens heel Soedan economisch ingepalmd.

Foto: vissers laten ons hun aquariumvisjes zien

Vanaf de wind het toelaat vertrekken we. “Port Sudan is puur maffia”, waarschuwde Jacques. Zowel hij als de pilot raden af om er heen te gaan. Daarom is onze volgende ankerplaats een rif net voor Port Sudan. Het rif wordt afgebakend met een vuurtoren. Met onze dinghy gaan we erheen. De mannen van de vuurtoren zijn heel vriendelijk. Als we vragen of we eens naar boven mogen klimmen antwoorden ze met een “natuurlijk!” Het is de eerste keer dat ik op een werkende vuurtoren was. Het zicht is adembenemend. Het hele ding wordt met zonnepanelen gevoed. Het is een mooi stukje techniek. Twee simpele elektromotortjes die een geweldige lamp met lenzen doen draaien. Nu weet ik waarom je niet met een stopwatch in de hand de seconden van de flitsen moet tellen.

Foto: Crismae heeft het licht gezien

Het landschap van Soedan is wel mooi. Heel ruw, onherbergzaam, droog en uitgestrekt. Langsheen onze ankerplaatsjes proberen we af en toe aan land te gaan om een wandelingetje te maken.

Foto: Soedan, de woestijn die in zee over gaat

Ik verlaat Soedan met een wrang gevoel. Iets lijkt niet te kloppen. Het is een land vol met vriendelijke mensen, die in diepe armoede leven. Ongewild probeer ik een oorzaak voor hun problemen te vinden. Ik zou alles op Omar al-Bashir kunnen steken, de president/dictator die volgens de militairen zo geliefd is. Maar ik ben er zeker van dat indien je die wegneemt, er andere problemen in de plaats komen. Soedan zal dan in de regio de volgende broeiaard van conflicten worden. Betere algemene geschooldheid is denk ik de enige weg, maar wat leren deze mensen buiten hun Koran? Daarmee doen ze de deur voor elke vorm van vernieuwing voor zich zelf dicht. Het concept ‘democratie’ is hen volledig vreemd. Ik ben er zeker van dat indien men hier verkiezingen houdt er ook hier een moslimbroederschap zal worden gevormd die met 95% van de stemmen de verkiezingen zal winnen en het land dat nu al achterlijk is nog verder naar het verleden zal willen terug brengen. Ik zie daarom, in tegenstelling tot alle andere landen waar ik ben geweest, geen enkel lichtpuntje voor dit oord. Overal in de wereld zag ik mensen die hun toekomst in eigen handen namen. Hier wordt de helft van de arbeidsmarkt al niet gebruikt, want vrouwen gaan niet uit werken, en van de mannen heb ik de indruk dat zij bij de pakken zijn gaat zitten. Wat ben ik blij dat ik bij ons en niet hier geboren ben. Want zoals altijd, het is de bevolking zelf die het meest onder de hele toestand lijdt.

Foto: wandelen in Soedan

Foto: het oog, op zoek naar wat moois, heeft het moeilijk in Soedan